In dit artikel van 20 minuten leg ik uit waarom een Export Actieplan verstandig is voor MKB ondernemers (groot of klein, product of dienst) en hoe je dit plan kosteloos kunt laten maken door een expert op het gebied van internationaal ondernemen.
Je kunt blij of ontevreden zijn met de globalisering, voor MKB bedrijven ontstaan steeds meer mogelijkheden om internationaal te ondernemen. Was over de grens werken van de jaren 60 tot en met 90 voorbehouden aan de ‘multinationals’, in het nieuwe millennium ligt de wereld voor iedereen open, zelfs voor eenmanszaken. Met dank aan de Europese eenwording, de euro, internet, goedkoop vliegen en taalbarrières die worden geslecht met ‘stone-cole’ English.
Typisch voorbeeld is een opdracht die ik momenteel doe voor een familielid in Geneve, Zwitserland: een gepensioneerde ingenieur die een slimme methode om te bewerken voorwerpen vast te klemmen over de hele wereld verkoopt. Niet alleen slaagt hij erin in zijn eentje een buitenlandse markt te betreden, maar -door zijn opdracht- ikzelf dus ook.
Steeds vaker komt internationaal werk op mijn pad en op het pad van andere MKB-ers. Sinds 2012 doe ik de marketing voor een Engels transportbedrijf en sinds een half jaar help ik een Deens chemiebedrijf dat ecologische houtbeschermingsproducten over de hele wereld exporteert. Ook ben ik net begonnen voor een Nederlands/Duits vleesverwerkend bedrijf. We hebben het dan wel over dienstverlening, niet over de export van producten.
Het maken van marketingplannen is mijn dagelijks routine maar -heel eerlijk gezegd- heb ik voor het binnenhalen van het bovenstaande werk geen plan gemaakt. Dat is natuurlijk niet handig en daarom moet ik nu mijn aandacht verdelen over meerdere landen, talen, gewoonten en regelgeving. En dat is soms best lastig. Daarbovenop heb ik niet gekeken welke landen en opdrachten het best bij mijn kwaliteiten passen. Zo spreek ik geen woord Deens. Had ik ook wat slimmer aan kunnen pakken.
Maar ondanks dat heeft het over de grenzen kijken een sterke impuls gegeven aan mijn professionele leven en mijn horizon verruimd op een manier die smaakt naar veel meer. En, laten we dat niet vergeten, internationaal ondernemen kan een forse bijdrage leveren aan de winst. De belangen zijn groter, het effect van je werk reikt verder, een ander land kan jouw producten of diensten heel anders, lees: meer, op prijs stellen.
Dus als je het mij vraagt, al ben je een klein bedrijf of zelfs helemaal alleen, iedereen kan exporteren. Maar doe het dan wel handiger dan ik dat deed, maak een Export Actieplan. Het aardige is dat dit plan je niets hoeft te kosten!
Je zult dit niet vaak van me horen; maar als het om export gaat is de Nederlandse overheid een uitstekende partner. Daarom breek ik vandaag een lans voor een eersteklas regeling als je overweegt te gaan exporteren: de Starters International Business van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
De regeling bestaat uit drie onderdelen:
- Coachingsvouchers. In essentie wordt je dan een tijd lang ondersteund door een export consultant en wordt er het Export Actieplan opgesteld. De waarde van de subsidie is €2.400 exclusief btw.
- Missievouchers. Je kunt daarmee tot 50% van de kosten van een deelname aan een handelsmissie op beursdeelname vergoed krijgen tot een maximum van €1.500.
- Kennisvouchers voor fiscale of juridische ondersteuning. Hiermee kun je een tegemoetkoming krijgen voor inhuur van een internationale jurist of belastingadviseur. Het vergoedt 50% van de kosten tot een maximum van €2.500.
Het mag duidelijk zijn dat de Coachingsvouchers de eerste stap zijn van de gesubsidieerde ondersteuning, dus daar zal ik in dit artikel dieper op inzoomen.
Wie komen in aanmerking voor deze Export Coaching?
Praktisch elk MKB bedrijf komt in aanmerking maar verdere voorwaarden zijn dat je niet meer van 25% aan omzet uit export hebt gehaald in het afgelopen jaar, óf je bedrijf moet niet langer dan 3 jaar zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.
Verder mag je onderneming (of de groep waartoe je onderneming behoort) in het huidige en de twee voorafgaande belastingjaren niet meer dan €200.000 aan ‘de-minimissteun’ ontvangen. Dit is een drempel om concurrentievervalsing op EU niveau te voorkomen. In de praktijk zal dit geen probleem vormen maar moet wel even uitgezocht worden.
Een paar sectoren hebben extra voorwaarden: het wegvervoer, de visserij en de landbouwproductie hebben andere (lagere) de-minimis drempels.
Sowieso zal de uitvoerende coach dit allemaal voor je controleren en regelen, je hebt er dus geen kopzorgen van. Uiteraard kan er maar 1 voucher per bedrijf worden aangevraagd. Voor 2017 zijn er 1.000 vouchers beschikbaar.
Waar bestaat de ondersteuning uit? Wat is het coachtraject?
Je kunt zelf een coach kiezen van de lijst met goedgekeurde SIB coaches. Die coach gaat er eens goed voor zitten en stelt samen met jou een gefundeerd actieplan op voor jouw exportmogelijkheden. Gemiddeld duurt een traject 2 tot 3 maanden waarbij je 3 tot vier sessies hebt met de coach en waarbij het Export Actieplan tot stand komt. De hoofdzaken in het plan zijn:
- Motivatie, ambitie en onderscheidend vermogen? Waar zit jouw exportkracht?
- Hoe aantrekkelijk zijn de verschillende doelmarkten?
- Interne analyse. Wat is er (nog) nodig om succesvol de doelmarkt te betreden. Welk actiepunten moet je afwerken om daar te komen?
- Het Actieplan zelf. Wat ga je het komende jaar precies doen?
Wie voert de coaching uit?
Er is een lijst met een overzicht van SIB-uitvoerders. Die zitten verspreid over heel Nederland, dus er is er altijd eentje in de buurt.
Voor noordoost Nederland kan ik CBO International aanraden. Professioneel, ervaren en efficiënt, vraag naar Christa Pieffers. Zoals eerder gemeld zorgt de SIB uitvoerder ook voor de aanvraag van de subsidie, dus je hebt er zelf geen hoofdbrekens van.
Wat zit er in het Export Actieplan?
Allereerst krijg je een duidelijk(er) beeld van de sterke en zwakke punten als het gaat om je exportkansen. Spreek je bijvoorbeeld zelf geen Frans, net zo min als anderen in de organisatie, dan scoor je natuurlijk lager op de mogelijkheid om te exporten naar Franstalige landen. Spreek je goed Engels, en heb je bijvoorbeeld familie in de Verenigde Staten wonen, dan sta je voor export naar de VS al een heel stuk sterker. En dit is dus nog maar 1 aspect. Je wordt doorgezaagd op alle belangrijke aspecten. Wat is je motivatie om te exporteren? Hoe groot is je ambitie? Wat is je onderscheidend vermogen? Noem maar op.
Dan wordt er een longlist gemaakt van mogelijke exportlanden, en die wordt uitgedund naar een shortlist. De markten zelf worden daarbij goed in kaart gebracht op de issues die voor jouw producten en/of diensten belangrijk zijn. Demografische aspecten, economie, politiek, infrastructuur, cultuur, enzovoort.
Daarna wordt een plan uitgewerkt. Wat moet er gebeuren om van export naar het doelland een succes te maken?
- Wat wordt je strategie?
- Marketingaanpak?
- Organisatie en processen?
- Zijn er aanpassingen in de bedrijfscultuur nodig?
- Hoe kom je aan de benodigde kennis?
- Welke vaardigheden zijn nog nodig?
- Hoe ga je een en ander financieren?
Uit elk gesprek met de consultant volgt een actielijst. Welke actie moet worden ondernomen Wie doet wat? En wanneer?
De coach begeleidt dit proces en zorgt dat het efficiënt wordt opgepakt. Hoewel de gemiddelde doorlooptijd 2 tot 3 maanden bedraagt is het in feite aan de opdrachtgever (jou dus) hoe snel het verloopt. Het kan dus sneller.
Als het Export Actieplan klaar is, wat doe ik dan?
Dat is de ‘million dollar question’. Mooi dat je helder in kaart hebt wat je opties zijn en weet hoe je je beoogde exportmarkt aan kunt vliegen, maar wat dan?
Mijn persoonlijke mening, gebaseerd op langdurig verblijf in het buitenland zoals de VS, Groot-Brittannië en Kenia is dat een succesvol resultaat afhangt van de combinatie van het juiste plan met de best mogelijke partners.
Afhankelijk van je ambities, vaardigheden en financiële armslag kan je strategie variëren van (1) het vinden van een goede agent in een buurland die jouw producten opneemt in zijn of haar assortiment tot (2) het opzetten van een internationale dochtermaatschappij op een compleet ander continent. Voor beide uitersten is het zoeken en selecteren van partners essentieel.
Verder speelt tijd een enorm belangrijke rol. Heb je de tijd dan kun je die ook nemen. Zit de concurrentie je op de hielen, kalft je thuismarkt snel af, of heeft je product maar een korte ‘window of opportunity’, dan moet je dus opschieten. Het Export Actieplan zal hier rekening mee houden, maar daarna is het aan jou om dit handen en voeten te geven.
Dus wie gaat de marktontwikkeling doen als het Export Actieplan klaar is?
Ben je een eenling ondernemer en is er geen financiële ruimte dan zit er weinig anders op dan dit zelf ter hand te nemen. Helemaal niets mis mee. Als je de olifant niet in 1 keer op probeert te eten dan kun je zeker successen behalen. Ik ben daar zelf het voorbeeld van, wel met de kanttekening dus dat ik nu 3 of klanten heb in verschillende landen. Wat niet altijd even praktisch is.
Dus wil je deze route nemen, maak dan samen met een SIB coach het Export Actieplan en focus op 1 land of regio waar je het wil gaan maken. Neem deel aan een handelsmissie, wordt lid van een samenwerkingsvereniging en/of overkoepelende kamer van koophandel, en bezoek events van de ambassade van het land in kwestie. Doe hetzelfde online, en profileer je bedrijf en product via dit relatief goedkope middel. Voor je het weet heb je beet.
Maar heb je een heel bedrijf te runnen en is export een van meerdere manieren om je bedrijf uit te breiden dan zul je betrokken willen zijn bij de export, maar dit niet de hele dag willen doen. In dat geval is het aan te raden om externe expertise en man/vrouwkracht bij te schakelen. In oplopende mate van effectiviteit en kosten noem ik hier een paar opties:
- Zoek een stagiaire, indien mogelijk uit het doelland. Deze vind je op de internationale opleidingen. Laat hem of haar verdere research doen en online contacten leggen. Spring dan zelf in wanneer kansen zich voordoen. (Zo was ik zelf in 1994 stagiair bij een Engels transportbedrijf om Nederlandse klanten te winnen.)
- Zoek een exportmedewerker die bij jou op het hoofdkantoor gaat zitten en thuis is in de doelmarkt en de taal beheerst. In feite is deze persoon een soort verkoop-binnendienst voor dat land. Ga samen mee op een handelsmissie.
- Huur een interim export manager in. Dit kan fulltime of parttime zijn, afhankelijk van hoe belangrijk tijd voor je is. Zo’n manager is zelfstartend en gaat gewoon voor je aan de slag. Spreek doelstellingen af, geen inspanningen. Een effectieve export manager zul je uiteraard niet zo vaak in persoon zien, controle op inspanning heeft daarom weinig zin. Volg wel de voortgang op de voet.
- Zet een fulltime exportmanager op de loonlijst. Maak wederom resultaatafspraken. De dure optie is om deze persoon te laten wonen in het doelland. Denk dan aan extra kosten zoals huisvesting, mobiliteit (w.o. reizen naar het thuisland), internationale school voor de kinderen en representatie. Dit laatste moet niet worden onderschat. Een exportmanager in Duitsland rijdt bijvoorbeeld in een duurdere auto dan jijzelf. Anders wordt hij niet serieus genomen door Duitse zakenpartners.
Rest mij niets dan je veel succes te wensen met je exportplannen!
Heb je interesse in optie 3, vul dan onderstaand formulier in. Wellicht weet ik de juiste persoon, of we zouden samen tot een productieve afspraak kunnen komen, you never know!
Arjan Yspeert
Maak gebruik van het vrijblijvende 20-minuten gesprek over jouw exportplannen.
[button url=”http://yspeert.com/vrijblijvend-adviesgesprek/” tekst=”Reserveer een Vrijblijvend Consult” stijl=”standaard”]